Zagrożenia Środowiskowe - Pył Rolniczy Drukuj
Wpisany przez Malwina Hertig   
wtorek, 26 maja 2020 09:10

Krus

PYŁ ROLNICZY

Pył to cząstki ciała stałego, które oderwane od niego przez pewien czas pozostają zawieszone w powietrzu. W pyle rolniczym znajdują się fizyczne i chemiczne składniki pochodzące ze stałych elementów roślinnych, cząstek mineralnych pochodzenia glebowego, cząstek metalu pracujących urządzeń mechanicznych, cząstek chemicznych z rozsiewanych nawozów, pestycydów i zanieczyszczeń ze spalin maszyn rolniczych czy samochodów oraz cząstek odpadów przemysłowych i zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Ponadto, w pyle, występują biologiczne czynniki szkodliwe, jak drobnoustroje (bakterie Gram-ujemne, termofilne promieniowce, grzyby pleśniowe) i endotoksyny, rozwijające się na zamoczonych i źle przechowywanych produktach, w zależności od jakości produkcji, sposobu składowania i warunków przerobu surowca.

WYSTĘPOWANIE PYŁU W ROLNICZYM ŚRODOWISKU PRACY

Pył rolniczy, z racji środowiska, w którym występuje, potocznie nazywany jest kurzem. W obrębie wytwarzania produktów roślinnych i zwierzęcych pył towarzyszy sezonowym pracom uprawowym, takim jak orka, bronowanie czy kultywacja, siewom roślin uprawowych, zbiórce płodów, omłotom, pracą hodowlanym, takim jak przygotowanie i zadawanie karmy oraz czyszczenie zwierząt.

Najogólniej, źródłem pyłu przy tych pracach jest mechaniczna i ręczna obróbka gleby, surowców roślinnych i zwierzęcych.

SKŁADNIKI PYŁU ROLNICZEGO

Pył zwykle jest mieszaniną cząsteczek organicznych i nieorganicznych. Obok organicznych cząsteczek roślinnych i zwierzęcych znajdują się w nim drobnoustroje wraz z wytwarzanymi przez nie substancjami, mineralne cząstki pochodzenia glebowego, środki chemiczne wprowadzone  przez rolnika do produkcji, tj. pestycydy i nawozy mineralne. Stosunek wymienionych składników zależy od rodzaju i właściwości materiału poddawanego obróbce, technologii i etapu cyklu produkcyjnego. Na ogół, w większości pyłów spotykanych w rolnictwie, występują drobnoustroje, a także składniki mineralne.

SZKODLIWE DZIAŁANIE PYŁU

Pył działa na organizm człowieka przede wszystkim poprzez układ oddechowy, w małym stopniu przez skórę i oczy. Wnikanie pyłu do dróg oddechowych, osadzanie cząstek w różnych jego odcinkach oraz wydalanie lub zatrzymywanie pyłu zależy przede wszystkim od wymiaru wdychanych cząsteczek. Cząstki drobne są najważniejsze, ze względu na skutki zdrowotne. Są one bowiem odpowiedzialne za rozwój pylicy płuc, większości nowotworów oraz zapalenia pęcherzyków płucnych. Pył grubszy, osadzający się w obrębie górnych dróg oddechowych, w wyniku naturalnego procesu oczyszcza się i jest w dużym stopniu odkrztuszany. Przy powtarzającym się wdychaniu zapylonego powietrza dochodzi do uszkodzenia tego obronnego systemu eliminacji, co powoduje, że wnikanie pyłu do obszaru pęcherzyków płucnych staje się łatwiejsze i liczniejsze, a sam układ oddechowy staje się podatny na różnego rodzaju infekcje.

JAK WALCZYĆ Z PYŁAMI?

Najlepszym, najszybszym i najtańszym ogólnodostępnym sposobem ochrony przed pyłem rolniczym jest zastosowanie półmaski z filtrami przeciwpyłowymi lub maseczki jednorazowego użytku. Ponadto, należy poprawić wentylację we wszystkich pomieszczeniach gospodarstwa. Podczas zakupu maszyn do gospodarstwa,  należy wybierać takie, które posiadają pyłoszczelne i klimatyzowane kabiny. Surowce, jak zboża, siano i inne, należy przechowywać w suchych, chłodnych pomieszczeniach z odpowiednią cyrkulacją powietrza tak, by nie powstawały w nich pyły rolnicze. Zastosowanie powyższych środków ochrony wpłynie nie tylko na ekonomiczność gospodarstwa, ale także na zdrowie rolników.

KRUS PT Strzelin

Do  opracowania artykułu wykorzystano materiały źródłowe z broszur prewencyjnych wydanych przez Centralę Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.